”Wetenschappers hebben een revolutionaire methode bedacht waardoor je langer leeft, je geheugen beter werkt en je creatiever wordt. Je wordt er aantrekkelijker van, je blijft slank en je gaat er minder van eten. Ze beschermt tegen kanker en dementie en houdt verkoudheid en griep buiten de deur. Ze verlaagt de kans op hartaanvallen en beroertes, om niet te spreken van diabetes. Je wordt gelukkiger, minder depressief en je maakt je minder zorgen. Zou je het willen proberen?”

(De Geus, 2018).

Tijdens de slaap krijgt ons lichaam en geest de kans om tot rust te komen. Slapen is dus een zeer belangrijk proces, waar helaas relatief weinig aandacht voor is. De komende weken zullen wij in een serie van artikels jullie wat meer informatie geven over het belang van slaap, de werking van slaap, en zullen wij proberen uit te leggen hoe je de slaapkwaliteit kunt verbeteren. Slapen kan tenslotte ook binnen de fysiotherapie en osteopathie een belangrijke rol spelen in het herstel.

De slaapcyclus. Tijdens het slapen doorlopen we verschillende fasen; de sluimerfase,  lichte slaap, diepe slaap en droomslaap (REM slaap). Samen vormen deze fasen een slaapcyclus, die zich altijd in deze vaste volgorde voordoet. Afhankelijk van de duur van onze slaap, zo’n vier tot zes keer per nacht. 

De sluimerfase duurt vaak maar een aantal minuten. In deze fase bereidt ons lichaam zich voor om in slaap te vallen. De spieren beginnen te ontspannen, hartslag neemt af en ook de hersenactiviteit wordt minder. In de volgende fase, de lichte slaap, begint de echte slaap. We slapen in deze fase echter zo licht, dat je nog altijd makkelijk wakker gemaakt kan worden. De hartslag daalt verder, lichaamstemperatuur daalt licht, en het lichaam bereidt zich voor op de volgende fase. 

Vervolgens begint de diepe slaap. Deze fase van de slaapcyclus worden ook wel de herstelfase genoemd en is dan ook met name voor ons fysiek herstel erg belangrijk. Wanneer je wakker wordt gemaakt uit deze fase voel je je vaak compleet gedesoriënteerd.  Voldoende diepe slaap zorgt voor meer energie gedurende de dag. Met name temperatuur en mate van licht hebben veel invloed op de hoeveelheid diepe slaap die we krijgen. Tijdens de eerste uren van onze slaap is er relatief veel diepe slaap. Na de diepe slaapt volgt de droomslaap. In deze fase beginnen onze ogen korte, snelle bewegingen te maken. Deze fase wordt daarom ook wel de REM, of Rapid Eye Movement slaap genoemd. 

Tijdens de REM slaap is het lichaam volledig ontspannen, maar de hersenen draaien op volle toeren. De REM slaap zorgt ervoor dat er verwerking van gegevens in het brein plaats kan vinden, en worden zaken die we overdag geleerd hebben opgeslagen in het langetermijngeheugen. In deze fase krijgt bovendien onze geest de kans om emotioneel te herstellen. Een volgend artikel zal in het teken staan van de REM slaap, om jullie hier nog wat meer over uit te leggen.

---

Beter slapen is niet per definitie langer slapen.  Het gaat namelijk niet alleen over de slaapkwantiteit, maar vooral ook over de slaapkwaliteit. Als de slaapkwaliteit goed is, krijgen de hersenen de kans om tot rust te komen, emoties van de dag goed te verwerken, en te onthouden wat je overdag geleerd hebt. Goede slaap, betekent onder andere een goede verhouding tussen de verschillende fasen van slaap binnen een cyclus. Slechte kwaliteit van slaap betekent daarentegen vaak naar verhouding te weinig diepe slaap en REM slaap. Dit kan zorgen voor vermoeidheid,  prikkelbaarheid en kan je zelfs het gevoel geven dat je niet lekker in je vel zit. Ook neemt het probleemoplossend vermogen en het vermogen om dingen te onthouden drastisch af. 

De slaapkwaliteit verbeteren klinkt misschien ingewikkeld, maar er zijn een aantal simpele stappen die hierbij kunnen helpen. In deze serie zullen we hier dieper op in gaan, dus nodigen wij jullie uit om onze website goed in de gaten te houden. Mocht je na het lezen van dit artikel al vragen hebben over jouw slaap, of graag hulp willen bij het verbeteren van je slaapkwaliteit, neem dan gerust contact met ons op. Op dit moment is het helaas niet mogelijk een afspraak in de praktijk te plannen, maar wel kan er via videobellen toch hulp geboden worden.